Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2010

ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΛΑΙΣΤΑ - ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ

Η Λάιστα δεν είναι ένα τυχαίο χωριό της Πίνδου, καθώς υπήρξε στο παρελθόν το μεγαλύτερο και πλουσιότερο, σε φυσικά διαθέσιμα, χωριό του Ζαγορίου.
Αυτός ο τόπος είναι πανέμορφος (και μόνο η θέα από την πλατεία του χωριού προς την οροσειρά της Γκαμήλας αρκεί για να αποζημιώσει τον επισκέπτη) και οι άνθρωποί του ζεστοί και φιλόξενοι.
1η ημέρα: Φθάνουμε στη Λάιστα (υψόμετρο 1.000 μ.) οδικά, μέσω Ιωαννίνων, είτε με το ιδιωτικό μας αυτοκίνητο είτε με ταξί είτε με το ΚΤΕΛ (ένα δρομολόγιο την εβδομάδα!), αφού στρίψουμε δεξιά στην Εθνική Οδό Ιωαννίνων - Κόνιτσας στο ύψος των Καρυών, περνούμε από το Μνημείο της Ζαγοριανής Γυναίκας, το οροπέδιο των Ασπραγγέλων, το πανέμορφο γεφύρι του Κόκκορη, το Καπέσοβο (διακρίνεται το πετρόκτιστο μονοπάτι που οδηγεί στο Βραδέτο), κατηφορίζουμε προς το Τσεπέλοβο (έχοντας μπροστά μας μιαν εκπληκτική θέα της Γκαμήλας) και προς το Σκαμνέλλι, περνούμε από τα πυκνά δάση του Γυφτόκαμπου και στρίβουμε δεξιά προς τη Λάιστα, την καρδιά του Βλαχοζάγορου. (Είναι τόσο πολλά αυτά που αξίζει να δείτε, που ούτε που θα καταλάβετε πώς φθάσατε ως εδώ!).
2η ημέρα: Πρωινό ξύπνημα και από την πλατεία του χωριού κατηφορίζουμε προς τα νότια και σε δέκα λεπτά φθάνουμε από δασικό δρόμο στο ξωκλήσι του Αϊ-Γιώργη και στο δέντρο όπου μίλησε ο Πατροκοσμάς ο Αιτωλός στα 1778.
Από εκεί ανηφορίζουμε από σημαδεμένο μονοπάτι, στη ράχη του Μαραμαύρου και σε 30 λεπτά συναντούμε τον ημικατεστραμμένο δασικό δρόμο, που οδηγούσε στην υδροληψία του χωριού. Στρίβουμε δεξιά (ανατολικά), σε 15 λεπτά φθάνουμε σε δάσος με κερασιές και πέτρινες πεζούλες (1.210 μ.) και σε άλλα 20 λεπτά, πάντα από το μονοπάτι, φθάνουμε στην όμορφη πηγή του Νούση. Διασχίζουμε την πεδιάδα Αστίνα και μέσα στο πανέμορφο δάσος μαύρης πεύκης (pinus nigra) συναντούμε σε 40 επί πλέον λεπτά την υδρομάστευση της Λάιστας (1.400 μ. υψόμετρο). Από εκεί με συνεχή κάγκελα βγαίνουμε σε μια ράχη και κατηφορίζουμε στα σαρακατσάνικα μαντριά της Αταραχής (1.500 μ.).
Το τοπίο είναι μοναδικό και απέναντί μας, στα νοτιοανατολικά ξεπροβάλλει η απόκρημνη κορυφή της Τσούκας και το δάσος του Γκατελμού.
Από εκεί διασχίζουμε, με προσοχή, μια εδαφική κατολίσθηση, συναντούμε έναν παλιό δασικό δρόμο, που σχεδόν τον έχει ξανακερδίσει η φύση και σε 40 λεπτά φθάνουμε στα χωράφια του Χριστόδουλου και στον χωματόδρομο που συνδέει τη Λάιστα με τη Βοβούσα.
Μπροστά μας ξεπροβάλλει ένα τεράστιο πεύκο, που από τη ίδια ρίζα ξεπροβάλλουν πέντε ευθυτενείς κορμοί!
Είναι τα «5 αδέρφια». Ενα πραγματικό μνημείο της φύσης... Περπατούμε για 10 λεπτά στον χωματόδρομο και σε μια αριστερή στροφή συναντούμε στα αριστερά μας το κόκκινο σημάδι (1.620 μ. υψόμετρο) που επισημαίνει τη συνέχεια του μονοπατιού για την κορυφή Φλάμπουρο (1904 μ.), το οποίο και προσεγγίζουμε, χωρίς καμία δυσκολία, περίπου σε 55 λεπτά.
Η θέα από εδώ, φίλες και φίλοι αναγνώστες, είναι μοναδική. Είμαστε στην καρδιά της Βορείου Πίνδου και σε γωνία 360Ψ ξεπροβάλλει μπροστά μας ένα πραγματικό πανόραμα βουνοκορφών και δασών, από τα πιο όμορφα που υπάρχουν στην Ελλάδα.
Στα δυτικά η Γκαμήλα και οι αλπικές της κορυφές, στα βόρεια ο Σμόλικας και η Βασιλίτσα, στα ανατολικα το Αυγό και τα βουνά της Βάλιας Κάλντας, στα νότια ο Κουκουρούντζος.
Στον νου μου έρχονται τα λόγια του μεγάλου οικοφιλοσόφου John Muir: «Βγήκα μόνος για να κάνω έναν περίπατο, έξω στη φύση, αλλά στο τέλος αντιλήφθηκα ότι το να πάω έξω ήταν στην πραγματικότητα σαν να πήγαινα μέσα....».
Ναι, η Λάιστα, το ομορφότερο από πλευράς φύσης και θέας, χωριό του Ζαγορίου, προσφέρεται και για την ανακάλυψη του βαθύτερου οικολογικού εαυτού μας...

Ο κ. Κώστας Στεφ. Τσίπηρας είναι γεωγράφος, συγγραφέας των βιβλίων «Στα ελληνικά βουνά», (Εκδόσεις Νέα Σύνορα - Α. Α. Λιβάνη), τρεις τόμοι (1991, 1993, 1997).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Tραγούδια για τη Λάιστα

Με το παράπονο , που σέρνεις στα βιολιά σου,
τις ομορφιές , τ'αθάνατα τραγούδια ,
δεμένη πια κρατάς τη σκόρπια τη γενιά σου
και την τραβάς , μελίσσι στα λουλούδια.
Ποάλας Γεώργιος
Λάιστα, της Πίνδου, η ζωγραφιά η πανωραία κόρη
νεράιδά μου καμαρωτή σε όλο το Ζαγόρι.
Πάνος Αθανάσιος

Aναφορές για Λάιστα και Παλαιοχώρι Λάιστας από διάφορες πηγές

Lajsta (Laka) [Αυστριακός Χάρτης 1914]. Λάιστα ή Λάιτσα [Χάρτης Κοντογόνη 1912]. Laysta: 230 οικογένειες Βλάχων [Pouqueville 1826 I, 209]. Laista: το μεγαλύτερο χωριό στο Ζαγόρι, με 200 σπίτια [Leake 1835 IV, 167]. Λάιστα: αλβανικό όνομα, περιοχή του Ζαγορίου, μεταξύ των πηγών Αώου και Ινάχου, 155 χριστιανικές οικογένειες, 257 στέφανα, εκκλησία Ιωαννίνων, γλώσσα Βλαχική και Ελληνική [Αραβαντινός 1856 Β, 333]. Λάιστα: βλαχοχώρι με 364 οικογένειες / 1.800 κατοίκους [Λαμπρίδης, 84]. Lake: ρουμάνικο χωριό με 500 οικογένειες [Picot 1875, 36]. Λάιστα: βλάχικο χωριό [Κρυστάλλης 1891, 60-61]. Laista (Laka): στο βόρειο Ζαγόρι, τρεις και μισή ώρες από τη Vovusa, 450 σπίτια, 2.250 Αρομούνοι [Weigand 1895, 315]. Λάιστα: περιοχή Ζαγορίου, 267 κουτσοβλαχικές οικογένειες [Αραβαντινός 1905, 49]. Laista (Laca): σχολείο αρρένων, 5.900 Βλάχοι [Papahagi 1905, 148]. Λάιστα: επαρχίας Ιωαννίνων, 364 ελληνοβλαχικές οικογένειες [Πατριαρχείο 1906, μστ΄]. Λαΐστα: υποδιοικήσεως και νομού Ιωαννίνων, 892 κάτοικοι [Απαρίθμησις 1913]. Laka ή Laista: Βλαχοχώρι με 400 σπίτια [Wace - Thompson 1914, 199]. Λάιστα: Λαΐστης Ιωαννίνων, 539 κάτοικοι [Λεξικόν Συνοικισμών 1923, 60]. Λάιστα: Επαρχία Δωδώνης, διάταγμα 7/8/1919 (Φ.Ε.Κ. 184/1919) [Αρχεία Δρακάκη - Κούνδουρου 1939, 455]. Λάιστα: Λαΐστης Δωδώνης, 120 κάτοικοι, υψόμετρο 1.020 [Λεξικόν Οικισμών 1974, 255]. Λάιστα ή Λάκκα: βλαχοχώρι στο Βλαχοζάγορο [Κουκούδης, 153, 163, 188]. Λάιστα: δήμου Τύμφης, νομού Ιωαννίνων, κάτοικοι 96 [Λεξικό Σταματελάτου 2001, 409]. Paljohori [Αυστριακός Χάρτης 1914]. Παληοχώρι Λαΐστης [Χάρτης Κοντογόνη 1912]. Παλιοχώρι Λάιστας: ελληνικό όνομα, περιοχή του Ζαγορίου, μεταξύ των πηγών Αώου και Ινάχου, 20 χριστιανικές οικογένειες, 41 στέφανα, εκκλησία Ιωαννίνων, γλώσσα Βλαχική και Ελληνική [Αραβαντινός 1856 Β, 333]. Παλαιοχώρι Λαΐστας: βλαχοχώρι με 58 οικογένειες / 180 κατοίκους [Λαμπρίδης, 84]. Παληοχώρι Λαΐστης: βλάχικο χωριό [Κρυστάλλης 1891, 60-61]. Paljochori: στο βόρειο Ζαγόρι, δύο ώρες ανατολικά από τη Lešnitsa, 100 σπίτια, 500 Αρομούνοι [Weigand 1895, 315]. Παληοχώρι Λάιστας: περιοχή Ζαγορίου, 51 κουτσοβλαχικές οικογένειες [Αραβαντινός 1905, 49]. Paliohori: 650 Βλάχοι [Papahagi 1905, 148]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: επαρχίας Ιωαννίνων, 159 ελληνοβλαχικές οικογένειες [Πατριαρχείο 1906, μστ΄]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: υποδιοικήσεως και νομού Ιωαννίνων, 90 κάτοικοι [Απαρίθμησις 1913]. Paliohori: Βλάχικο χωριό που έκαψε η συμμορία του Λεωνίδα και του Νταβέλη. Απέμειναν όρθια 27 σπίτια [Wace - Thompson 1914, 200-201]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: Λαΐστης Ιωαννίνων, 50 κάτοικοι [Λεξικόν Συνοικισμών 1923, 88]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: Επαρχία Δωδώνης, διάταγμα 7/8/1919 (Φ.Ε.Κ. 184/1919) [Αρχεία Δρακάκη - Κούνδουρου 1939, 455]. Παλιοχώρι Λάιστας: βλαχοχώρι στο Βλαχοζάγορο [Κουκούδης, 153].